ASYA HUN DEVLETİ

BÜYÜK HUN DEVLETİ:

Ø  Tarihte bilinen ilk Türk Devletidir.

Ø  Ne zaman ve kim tarafından kurulduğu bilinmemektedir.

Ø  Bilinen ilk hükümdarı Teoman (Tuman), En önemli hükümdarı ise Metehan (Mou-Tun) dur.

Ø  Başkenti Ötükendir.

Ø  Teoman döneminde Çin’e düzenlenen akınlar nedeniyle MÖ. 241’de Çinliler, Çin Seddini yapmak zorunda kalmışlardır.

Ø  Mete zamanında Orta Asya’da dağınık halde bulunan Türk toplulukları ilk defa bir bayrak altında toplandılar.

Ø  Mete, Türk ordusunu ilk defa onlu sisteme göre kurmuştur.

Ø  Vatan ve Millet sevgisini ön plana çıkaran ilk hükümdar Metehan’dir.

Ø  Büyük Hun Devleti Metehan zamanına en geniş sınırlara ulaşmıştır.

Ø  Mete MÖ 197 yılında Çin’e bir sefer düzenleyerek Çin’i mağlup etmiş ve vergiye bağlamıştır.

Ø   Tunghular ve Yüeçileri de mağlup eden Mete İpekyolu’nun hâkimiyetini ele geçirdi.

Ø  Mete’den sonra yerine oğlu Ki-Ok geçti.

Ø  Ki-Ok Çinli bir prenssele evlendi.

Ø  Ki-Ok’tan sonra Hunların, Çin üzerindeki hâkimiyeti zayıfladı.

Ø  Ki-Ok’tan sonra başa geçen kağanlar Çin politikalarını doğru takip edemediklerinden Hun Devleti zayıflamış ve İpekyolu hâkimiyetini kaybetmiştir.

Ø  Bir müddet sonra Çin entrikaları sonucunda taht kavgaları yaşanmış ve devlet kuzey ve güney olarak ikiye ayrılmıştır.

Ø  Güney Hunlar, Çin egemenliğine girmişler, Kuzey Hunlar ise bir süre daha varlıklarını korumuşlardır.

Ø  Kuzey Hunlarda daha sonra taht kavgaları yüzünden doğu ve batı olarak ikiye ayrılmışlardır. Doğu Hunlar Çin egemenliğine girmiş, Batı Hunlar ise göç etmişlerdir.