MISIR UYGARLIĞI

MISIR UYGARLIĞI (MÖ.3000–MÖ.525)

·         Mısır, Afrika’nın kuzeydoğusunda yer alır. Batısı ve güneybatısı çöllerle kaplı olup, hayat damarı “ Nil ” nehridir. Mısır uygarlığının başlıca merkezleri Nil vadisinde toplanmıştır.

·         MÖ.4000 yıllarında Suriye ve Filistin üzerinden gelen Asya’lı kavimler tarafından istilaya uğramış, bunların yerli Sami ırkıyla karışmaları sonucu Mısır halkı oluşmuştur.

·          Mısır şehir devletlerine Nomos (Nom ) adı verilir. Mısır siyasi tarihi kral Menes’in Nom’ ları birleştirmesiyle başlar.

·          Mısır’da sülaleler yönetimi görülmüştür. Sülaleler devri 5 dönemden oluşur; Eski krallık, Orta Krallık ve Hiksoslar, Yeni krallık, Gerileme devri, Sais Krallığı.  Eski, orta ve yeni krallık dönemleri en parlak dönemleridir.

·          Mısır Perslerin istilasıyla bağımsızlığını kaybederek Perslerin bir ili olmuş, daha sonra da Büyük İskender’ e bağlanmıştır.

·         Hiksoslar’ın, Asurlular’ın ve Perslerin işgallerine uğramıştır.

       Kültür ve Medeniyet:

·         Mısır’ın etrafının deniz ve çöllerle kaplı olması burayı sık istilalardan korumuş, bu nedenle Mısır Medeniyeti kendi içinde gelişmiştir. Kendi içinde gelişen fakat dışarıyı etkileyen bir özellik görülür. Bu yönüyle diğer medeniyetlerden farklıdır.

·          Mısır krallarına ‘‘Firavun’’ denilirdi. Tanrı – Kral anlayışı egemendi. Firavunların yetkileri sınırsızdı. Bütün Mısır’ın sahibi sayılırlardı. Mısırlılar, Firavunlarını tanrı’nın oğlu olarak, yeryüzünde insanlar arasında yaşayan bir tanrı olarak tanırlardı.

·         Mısır illere ayrılmıştı. İllerin başında merkeze bağlı Valiler bulunurdu.

·         Düzenli bir orduya sahiptiler. Piyade ve savaş arabalı bölümleri bulunurdu.

·         Çok tanrılı bir din inanışına sahiptiler. Yeni Krallık döneminde Firavun 4.Amonifis tek tanrılı bir din yaymaya çalışmış, ancak Amon rahiplerinin karşı çıkmasıyla halkının eski inanışlarını değiştirmeyi başaramamıştır.

·         Ölümden sonra yaşam inancı Mısır’da Tıp ve Mimari’yi geliştirmiştir. Ölümden sonra yaşayacaklarına inandıklarından vücutlarının bozulmasını engellemek amacıyla “Mumya’’ yapmışlardır. Halk için labirent, Firavunlar için ise Piramitler mezarlarıdır.

·         Mısır’da halk; Kâtipler, Rahipler ve Askerler – Tüccar ve Zanaatkârlar – Köylüler  – Köleler olarak sınıflara ayrılmıştır.

·         Ekonomilerinin temeli tarım ve ticarete dayalıdır. Bütün Ön-Asya ülkeleriyle ticaret yapmışlardır. Değiş tokuşa dayalı ticari ilişkilerde, zaman zaman; belli ağırlıkta altın ve gümüş külçeleri – süs eşyası – köleler – hayvanlar  da değer ölçüsü olarak kullanılmıştır.

·         Mısır da “Hiyeroglif “ denilen “Resim yazısı “ kullanılmıştır. Zamanla bu yazı sadeleştirilerek , “Hiyeratik” ve “Demotik” adlarını almıştır.

·         Mısırlılar Nil nehrinin taşma zamanlarını hesaplamışlar,  İlk güneş yılına dayalı Takvimi oluşturmuşlardır.

·         Tıp, Matematik, Geometri gelişen bilim dallarıdır.

·         Sanat’ta Tapınaklar ve Piramitler sanat şaheserlerindendir. En ünlü tapınakları Karnak ve Luksor da bulunan Amon tapınaklarıdır. En ünlü Piramitleri ise dünyanın 7 harikasından biri kabul edilen Keops Piramididir.